FC Barcelona đang chịu chỉ trích vì hợp tác với Zero-Knowledge Proof (ZKP), một startup blockchain đăng ký tại Samoa với độ minh bạch thấp, trong bối cảnh áp lực tài chính gia tăng.
CLB xứ Catalan đã ký thỏa thuận tài trợ ba năm với ZKP, một startup blockchain “ít người biết đến” tại Samoa, vốn chỉ có vài chục người theo dõi trên mạng xã hội khi thỏa thuận được công bố. Theo Financial Times, hợp tác này khiến nhiều người cáo buộc Barcelona đang “chạy đua” kiếm doanh thu, đồng thời có thể đặt người hâm mộ vào rủi ro tài chính thông qua một công ty gần như không minh bạch về hoạt động hay đội ngũ lãnh đạo.
Barcelona công bố thỏa thuận vào ngày 15/11, biến ZKP trở thành đối tác công nghệ blockchain chính thức, mặc dù công ty có dấu chân kỹ thuật số hạn chế và đăng ký ở một “thiên đường thuế” theo danh sách của Liên minh châu Âu.
Nhiều ý kiến lo ngại về các kết nối đáng ngờ, trong đó có việc influencer gây tranh cãi Andrew Tate quảng bá hệ thống zero-knowledge proof chỉ vài giờ sau khi thỏa thuận công bố, với phiên bản video có logo ZKP được phát trên kênh Telegram của công ty.
Cảnh báo đỏ và thiếu minh bạch
ZKP ra mắt bài đăng đầu tiên trên X với 33 người theo dõi, chỉ theo dõi FC Barcelona, Bitcoin và Andrew Tate. Công ty tổ chức phiên đấu giá 200 triệu coin đầu tiên vào ngày 21/11. Website của ZKP tuy cam kết minh bạch nhưng hầu như không tiết lộ ai điều hành hay ai cung cấp 100 triệu USD vốn mà họ tuyên bố.
Martin Calladine, tác giả No Questions Asked: How football joined the crypto con, mô tả sự thiếu thông tin là “rất đáng lo ngại” và cảnh báo người hâm mộ Barcelona có thể bị lôi kéo mua những đồng coin “dễ dàng trở nên vô giá trị”.
Cựu thành viên hội đồng quản trị Barcelona, Xavier Vilajoana, đặt câu hỏi về việc CLB đã thực hiện bao nhiêu due diligence trước khi ký kết thỏa thuận. Ông nhấn mạnh rằng việc hợp tác với một startup crypto bí ẩn là dấu hiệu “tuyệt vọng” trong bối cảnh tài chính khó khăn. Ngày 26/11, Barcelona ra tuyên bố tách mình khỏi FCB token mới công bố của ZKP, khẳng định “không hề có liên hệ” với dự án.
Áp lực tài chính gia tăng
Thỏa thuận với ZKP diễn ra trong bối cảnh Barcelona đối mặt áp lực tài chính lớn sau các kỳ mua cầu thủ sai lầm giai đoạn 2017–2019. CLB nhiều lần bị phạt vì vượt hạn mức chi tiêu, với báo cáo tài chính mới nhất cho thấy nợ ròng 469 triệu EUR và hơn 900 triệu EUR nợ liên quan sân vận động.
Barcelona từng cố gắng cải thiện tài chính thông qua bán tài sản, bao gồm một phần doanh thu truyền hình dài hạn, nhưng việc trì hoãn tốn kém cho cải tạo sân vận động khiến nhu cầu tăng doanh thu trở nên cấp bách. Các dự án Web3 khác của Barcelona cũng gặp thất bại. Năm ngoái, CLB phải ghi nhận writedown 141 triệu EUR sau khi thỏa thuận bán cổ phần Barça Vision đổ bể vì nhà đầu tư không thanh toán.
Dù vậy, Barcelona vẫn duy trì các sáng kiến tài sản kỹ thuật số, bao gồm bán NFT đầu tiên với giá 693.000 USD tại Sotheby’s vào tháng 7/2022 và ra mắt FC Barcelona Fan Tokens qua Chiliz và Socios vào tháng 6/2020, bán hết 1,3 triệu USD trong chưa đầy 2 giờ.
Xu hướng tăng trưởng ngành
Các công ty crypto liên tục tài trợ cho các CLB bóng đá trong những năm gần đây, nhưng nhiều thỏa thuận kết thúc trong tranh cãi, như Inter Milan, Roma, Chelsea hay Atlético Madrid. Paris Saint-Germain là đội thể thao đầu tiên áp dụng chiến lược Bitcoin treasury vào tháng 5/2025.
Theo nghiên cứu của Sport Quake, bóng đá chiếm 43% tổng số tài trợ crypto và tài sản kỹ thuật số mùa 2024/25, tăng 64% so với cùng kỳ năm trước. Các thỏa thuận gần đây có Kadena với Liên đoàn bóng đá Croatia và Tether mua cổ phần thiểu số tại Juventus FC.
Tuy nhiên, hợp tác của Barcelona với ZKP vẫn nổi bật bởi tính mờ ám của công ty và tốc độ xuất hiện các cảnh báo đỏ.
