Tác giả: Maartje Bus @ The Medici Network; Nguồn: Luận án về tiền điện tử Messari 2026; Người dịch: Jinse Finance
Trong nhiều năm, chúng ta đã xem crypto như một loại tài sản duy nhất vì hiệu suất thị trường trong quá khứ của nó thực sự phù hợp với đặc điểm này. Nhưng ngày nay, nhãn mác này đã trở nên gây hiểu lầm.
Kỷ nguyên của sự khác biệt lớn đã đến.
Crypto đang dần mất đi vị thế "lớp tài sản đơn lẻ", chủ yếu là do xu hướng giá của tài sản khác nhau không còn hội tụ và đặc điểm rủi ro - lợi nhuận của chúng không còn đồng nhất - và hai điểm này chính là những yếu tố cốt lõi định nghĩa một lớp tài sản.
Hiệu suất hiện tại của Bitcoin giống với một loại tài sản lưu trữ giá trị ở cấp độ vĩ mô hơn: sự biến động của nó đã cho thấy giảm về mặt cấu trúc, sự tham gia của các tổ chức tiếp tục gia tăng và các biến động giá của nó ngày càng có mối tương quan với crypto khác.
Ngược lại , Ethereum và chuỗi công khai chính thống cùng hệ sinh thái mạng lớp 2 giống với các mục tiêu cơ sở hạ tầng công nghệ tăng trưởng cao hơn . Hiệu quả giá trị của chúng liên quan trực tiếp đến khả năng ứng dụng và triển khai hệ sinh thái, thu nhập phí giao dịch và hoạt động ở lớp ứng dụng, chứ không phụ thuộc vào tâm lý thị trường chung.
Chủ nghĩa thực dụng vượt qua hệ tư tưởng.
Ngoài hiệu quả hoạt động thị trường, sự khác biệt này còn phản ánh một sự chuyển đổi cấu trúc sâu sắc hơn.
Các công nghệ cốt lõi của blockchain và crypto đang dần mất đi hào quang về mặt ý thức hệ như là "giải pháp thay thế cho hệ thống tài chính hiện có", và thay vào đó được định nghĩa là cơ sở hạ tầng để tái cấu trúc các dịch vụ tài chính và thúc đẩy các ứng dụng kỹ thuật số mới.
Quan niệm ban đầu về "phi tập trung" như mục tiêu tối thượng đang dần nhường chỗ cho định hướng phát triển thực dụng hơn, tập trung vào tính khả thi, độ tin cậy và khả năng tương thích giữa các hệ thống.
Stablecoin là biểu hiện trực tiếp nhất của sự chuyển đổi này: chúng được sử dụng rộng rãi, tích hợp độ sâu vào hệ thống lưu thông tài chính hiện có và đạt được mức độ "liền mạch" về mặt kỹ thuật đối với người dùng cuối.
Ngày càng nhiều chức năng gốc của crypto(bao gồm vay mượn, thanh toán quyết toán, cung cấp thanh khoản, v.v.) không còn được trình bày cho người dùng như các sản phẩm phi tập trung độc lập, mà được tích hợp như mô-đun cơ bản trong các hệ thống ứng dụng tập trung hoặc được quản lý.
Crypto: Một tân binh trong lĩnh vực công nghệ
Nếu loại trừ Bitcoin, loại tiền điện tử đã tạo dựng được vị thế riêng biệt, thì xét từ cả góc độ kinh tế và đầu tư, các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp crypto không còn giống một loại tài sản duy nhất nữa, mà gần hơn với xu hướng phát triển của ngành công nghệ — điều này cực kỳ tương đồng với con đường phát triển của ngành công nghiệp internet.
Yếu tố cốt lõi gắn kết các lĩnh vực này lại với nhau không còn là sự biến động giá cả hội tụ, mà là cơ sở hạ tầng dùng chung như blockchain, ví điện tử, phần mềm trung gian và các giao thức tài chính phi tập trung.
Việc tạo ra giá trị và các cơ hội đầu tư được phân bổ trên nhiều cấp độ của ngành và có thể được hiện thực hóa thông qua nhiều hình thức khác nhau như token, cổ phiếu niêm yết công khai, các sản phẩm phái sinh, sản phẩm tín dụng và các công cụ cấu trúc, thay vì chỉ giới hạn ở một công cụ giao dịch duy nhất, đồng nhất.
Triển vọng tương lai
Quá trình chuyển đổi này dự kiến sẽ tiếp tục tăng tốc vào năm 2026.
Cơ sở hạ tầng blockchain đang được tích hợp nhanh chóng vào các ứng dụng tài chính thực tế, thay vì chỉ giới hạn ở các sản phẩm phi tập trung — stablecoin đã dẫn đầu xu hướng này, tiếp theo là thanh toán, vay mượn, bù trừ và quyết toán .
Xu hướng token hóa tài sản sẽ tiếp tục thúc đẩy việc tích hợp tài sản truyền thống vào Chuỗi, từ đó làm mờ ranh giới truyền thống giữa tài sản khác nhau.
Số lượng các đợt IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) của các công ty hoạt động trong crypto đang tăng lên, điều này sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi mục tiêu đầu tư. Đồng thời, các siêu ứng dụng tài chính được xây dựng trên ví điện tử và mạng lưới blockchain đang dần hình thành. Các ứng dụng này tích hợp nhiều dịch vụ như môi giới tài sản, thanh toán và tín dụng vào một giao diện duy nhất để đạt được dịch vụ trọn gói.
Khi crypto dần trở thành một phần cơ sở hạ tầng quan trọng trong lĩnh vực tài chính, những đặc điểm từng định hình nên thuộc tính ngành của chúng (như các câu chuyện ngành dựa trên trào lưu, logic thiết kế ứng dụng ưu tiên ý thức hệ và chu kỳ bùng nổ - suy thoái đồng bộ) sẽ không còn giữ địa vị cốt lõi nữa.
Vốn đầu tư và nguồn lực nghiên cứu và phát triển sẽ ngày càng tập trung vào các sản phẩm có giá trị kinh tế rõ ràng và có thể tạo ra lợi ích thiết thực cho người dùng, thay vì các ứng dụng chỉ đơn thuần là phi tập trung vì mục đích phi tập trung hoặc token hóa chỉ vì mục đích token hóa.
Phần kết luận
Ý nghĩa cốt lõi của sự chuyển đổi này nằm ở việc định nghĩa lại hoàn toàn "khả năng ứng dụng crypto".
Việc áp dụng rộng rãi crypto không còn phụ thuộc vào việc người dùng chủ động mua token hay cố ý "sử dụng sản phẩm crypto", mà phụ thuộc vào việc cơ sở hạ tầng blockchain có thể trở thành lớp neo cốt lõi cho việc chuyển giao giá trị hay không — hiện đang sử dụng stablecoin làm phương tiện, và trong tương lai, nó sẽ mang theo một tài sản được token hóa ngày càng phong phú hơn.
Mặc dù tài sản này sẽ ngày càng được chuyển sang Chuỗi, nhưng việc truy cập và tương tác của người dùng sẽ được thực hiện thông qua ví điện tử và các nền tảng khác nhau, che giấu hoàn toàn sự phức tạp về mặt kỹ thuật của blockchain .
Theo cách này, ngay cả khi crypto dần dần biến mất khỏi tầm nhìn công chúng, quy mô và tầm ảnh hưởng kinh tế của các hoạt động Chuỗi sẽ tiếp tục mở rộng — đây là dấu hiệu cốt lõi cho thấy crypto đang phát triển từ một loại tài sản giao dịch thành một công nghệ nền tảng.
