Aave “nội chiến”, giành quyền sở hữu thương hiệu. Ảnh: DL News
Đi tìm câu trả lời ai sở hữu Aave?
Aave, một trong những giao thức tài chính phi tập trung lớn nhất thế giới, đang rơi vào cuộc khủng hoảng quản trị sâu sắc. Mâu thuẫn kéo dài giữa Aave Labs và cộng đồng DAO chính thức bùng nổ thành một cuộc đối đầu công khai về quyền sở hữu thương hiệu, dòng tiền và bản chất thực sự của quyền kiểm soát trong DeFi.
Tâm điểm của tranh cãi là một cuộc bỏ phiếu trên Snapshot, bắt đầu từ ngày 23/12 và kéo dài đến 26/12, nhằm trao cho người nắm giữ token AAVE quyền kiểm soát trực tiếp các tài sản thương hiệu cốt lõi của dự án - từ tên miền, tài khoản mạng xã hội, quyền đặt tên, tổ chức GitHub, namespace NPM cho tới các kênh truyền thông hiện do Aave Labs và các đơn vị liên quan quản lý.
The recent DAO alignment proposal has been moved to Snapshot after extensive discussion. We realize the community is very interested in a path forward and is ready to make a decision.
— Stani.eth (@StaniKulechov) December 22, 2025
Time for tokenholders to weigh in and vote.https://t.co/QwoPeglhmU
Động thái này, do Aave Labs thúc đẩy, thay vì khép lại tranh luận, lại bị nhiều đại biểu DAO mô tả như một nỗ lực thâu tóm thù địch, làm lộ rõ những rạn nứt vốn âm ỉ trong hệ sinh thái Aave suốt nhiều năm qua.
Ngòi nổ trực tiếp của cuộc khủng hoảng xuất phát từ tích hợp CoW Swap vào giao diện Aave hồi đầu tháng 12. Khác với các tích hợp trước đây như ParaSwap, vốn được cho là đã mang về khoảng 200.000 USD mỗi tuần cho kho bạc DAO, dòng phí từ CoW Swap được phát hiện đang chảy về các ví do Aave Labs kiểm soát, thay vì về treasury.
Hành động đáng ngờ này nhanh chóng làm dấy lên cáo buộc tư nhân hóa ngầm. Marc Zeller, đại biểu lớn nhất của Aave Chan Initiative, ước tính DAO có thể mất tới 10 triệu USD doanh thu mỗi năm nếu mô hình này được duy trì. Aave Labs phản bác, cho rằng đây không phải “fee switch”, mà là nguồn thu frontend tự nguyện Labs dùng để chi trả cho hạ tầng, bảo mật và đội ngũ kỹ sư - những chi phí mà DAO không trực tiếp gồng gánh.
Tranh luận nhanh chóng vượt khỏi phạm vi một hợp đồng swap. “Đây không còn là câu chuyện CoW Swap hay một ví tiền,” một đại biểu nhận xét. “Vấn đề cốt lõi là ai thực sự sở hữu Aave - code, giao diện hay thương hiệu?”
Hai đề xuất, một cuộc chiến quyền lực
Căng thẳng leo thang vào giữa tháng 12 với hai đề xuất mang tính đối đầu trực diện. Đề xuất đầu tiên, được một số holder gọi là “poison pill”, kêu gọi DAO tịch thu toàn bộ IP, code và thương hiệu Aave, buộc Aave Labs trở thành công ty con do DAO sở hữu, thậm chí truy thu toàn bộ doanh thu trong quá khứ được tạo ra dưới thương hiệu Aave.
Đề xuất thứ hai, ôn hòa hơn nhưng không kém phần nhạy cảm, do Ernesto Boado - cựu CTO của Aave Labs - khởi xướng, tập trung vào việc chuyển quyền sở hữu các tài sản thương hiệu sang DAO, với lập luận nếu DAO tài trợ phát triển và marketing, DAO phải sở hữu brand.
Chính đề xuất thứ hai này đã bị Aave Labs đơn phương đưa ra bỏ phiếu trên Snapshot và trở thành tâm điểm của cuộc khủng hoảng.
To be very clear:
— Ernesto (@eboadom) December 22, 2025
- This is not, in ethos, my proposal. Aave Labs has (for whatever reason) unilaterally submitted my proposal to vote in a rush, with my name on it, and without notifying me at all. If asked, I would not have approved it.
- It was not my intention to submit the… https://t.co/JTWoMMNcQc
Boado công khai phản đối, cho rằng đề xuất đã bị đưa ra bỏ phiếu “một cách vội vã, không thông báo, gắn tên tôi khi tôi chưa hề đồng ý”. Ông gọi hành động này là đáng hổ thẹn và kêu gọi cộng đồng không tham gia hoặc bỏ phiếu trắng để tránh hợp thức hóa quá trình leo thang.
Marc Zeller và nhiều đại biểu khác chỉ trích thời điểm bỏ phiếu rơi vào kỳ nghỉ lễ, khi khả năng tham gia của các holder lớn và tổ chức bị hạn chế, trong bối cảnh một làn sóng ủy quyền mới với quyền biểu quyết lớn vừa xuất hiện. Theo họ, điều này làm dấy lên nghi ngờ rằng quá trình được tối ưu cho kết quả hơn là tính chính danh.
We acknowledge @aave unilaterally escalated the proposal to Snapshot without resolving discussion, without clear consensus, and without consent from @eboadom
— Marc ”七十 Billy” Zeller (@Marczeller) December 22, 2025
We’ve posted our position in response to this unprecedented interference in the DAO governance process.
Worst outcome… https://t.co/80kEpYjikP pic.twitter.com/860GUfavvL
Aave Labs bác bỏ toàn bộ cáo buộc, khẳng định việc đưa đề xuất ra Snapshot hoàn toàn tuân thủ tài liệu quản trị chính thức của Aave, vốn quy định một ARFC phải được thảo luận tối thiểu 5 ngày trước khi tiến hành bỏ phiếu.
Theo Aave Labs, không có quy tắc nào yêu cầu phải có sự đồng ý của tác giả đề xuất trước khi bỏ phiếu, cũng như không có nghĩa vụ kéo dài thảo luận vượt quá thời hạn đã được văn bản hóa. Công ty cho rằng việc kêu gọi bỏ phiếu trắng chỉ là chiến lược chính trị, không phải nguyên tắc quản trị, và nhấn mạnh DeFi vận hành 24/7, bất kể kỳ nghỉ lễ.
Aave Labs cảnh báo tranh luận kéo dài đang gây tổn hại đến thương hiệu Aave và cáo buộc một số bên chỉ trích đang cố viết lại luật chơi khi không nắm đủ quyền biểu quyết để giành chiến thắng.
Thị trường lên tiếng
Giữa lúc cuộc chiến quản trị leo thang, token AAVE đã giảm đến 27% so với đầu tháng, lùi về vùng quanh 152 USD.
Biến động giá AAVE trong 1 tháng gần nhất, ảnh chụp màn hình trên Coingecko vào 10:45 AM ngày 23/12/2025
Dữ liệu on-chain cho thấy một “cá voi” lớn đã bán tháo lượng AAVE trị giá hàng chục triệu USD, chấp nhận khoản lỗ thực hiện khoảng 13,75 triệu USD, trong khi nhà sáng lập Stani Kulechov lại tranh thủ mua thêm 32.660 đồng AAVE (tương đương 5,15 triệu USD), dù đang chịu khoản lỗ chưa thực hiện đáng kể 2,2 triệu USD.
Stani Kulechov(@StaniKulechov), the founder of @Aave, bought 32,660 $AAVE($5.15M) at $158 again 7 hours ago.
— Lookonchain (@lookonchain) December 23, 2025
He has bought a total of 84,033 $AAVE($12.6M) at an average cost of $176 over the past week, currently sitting on an unrealized loss of $2.2M.https://t.co/HEXO1r7uQK pic.twitter.com/k0pWQCmwGr
Vượt lên trên tranh chấp, cuộc khủng hoảng tại Aave đang đặt ra bài toán nan giải cho toàn bộ ngành DeFi: Vậy ai mới thực sự sở hữu một giao thức phi tập trung?
DAO có thể kiểm soát hợp đồng thông minh và kho bạc, nhưng frontend, thương hiệu, tên miền và mối quan hệ đối tác thường lại nằm trong tay các thực thể pháp lý tập trung những đơn vị vận hành nhanh hơn, nhưng cũng tập trung quyền lực hơn.
Cách Aave giải quyết cuộc khủng hoảng này có thể trở thành tiền lệ cho hàng loạt DAO khác đang vật lộn với cùng một bài toán là cân bằng giữa tính phi tập trung lý tưởng và thực tế vận hành của một giao thức trị giá hàng chục tỷ USD.
Trong một diễn biến khác, Aave vừa thoát án pháp lý với SEC sau 4 năm bị đeo đuổi. Điều đáng nói là Aave không chỉ “sống sót” qua 4 năm bị giám sát mà còn tăng trưởng mạnh mẽ. Tổng giá trị tài sản khóa (TVL) trên giao thức hiện đạt khoảng 33 tỷ USD, tăng hơn gấp đôi so với giai đoạn đầu của cuộc điều tra. Ngay khi SEC tuyên bố dừng điều tra, Kulechov đã lập tức công bố tầm nhìn dài hạn phác thảo cách Aave có thể mở rộng quy mô thành một hệ sinh thái nghìn tỷ đô la.
Coin68 tổng hợp
