Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) mới đây tiếp tục đưa ra cảnh báo mạnh mẽ về rủi ro mà stablecoin có thể gây ra đối với chủ quyền tiền tệ của nhiều quốc gia, trong bối cảnh ngành tài sản số đang tăng trưởng nhanh và sự phổ biến của các ví không lưu ký ngày càng lớn trên toàn cầu.
Trong báo cáo dài 56 trang công bố ngày 4/12, IMF nhận định stablecoin – dù có thể mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người dân – lại mang theo nguy cơ “thay thế tiền tệ” (currency substitution). Theo tổ chức này, một khi stablecoin định danh bằng ngoại tệ lan rộng, các giao dịch nội địa có thể dịch chuyển ra khỏi đồng tiền quốc gia, khiến ngân hàng trung ương mất dần khả năng kiểm soát thanh khoản, lãi suất và định hướng chính sách tiền tệ.
IMF nhấn mạnh rằng trước đây, để tiếp cận USD, người dân buộc phải giữ tiền mặt hoặc mở tài khoản ngân hàng. Nhưng với stablecoin, mọi thứ đã thay đổi: “Stablecoin có thể thâm nhập nền kinh tế rất nhanh thông qua internet và điện thoại thông minh.” Điều này đặc biệt nguy hiểm ở các nền kinh tế mới nổi – nơi áp lực lạm phát và việc người dân tìm nơi trú ẩn an toàn đã khiến stablecoin trở thành lựa chọn phổ biến hơn cả gửi tiết kiệm ngoại tệ.
Thực tế, lượng stablecoin mà người dân nắm giữ tại Châu Phi, Trung Đông, Mỹ Latinh và Caribe đã tăng mạnh so với lượng tiền gửi ngoại tệ truyền thống. IMF thừa nhận xu hướng này phần lớn đến từ nhu cầu bảo vệ giá trị tài sản, đặc biệt tại các nước có lạm phát cao. Tuy nhiên, điều đó cũng khiến CBDC (tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương) – vốn được kỳ vọng sẽ là “đối trọng nhà nước” với stablecoin tư nhân – gặp khó trong việc cạnh tranh.
Hiện tại, stablecoin neo theo USD chiếm tới 97% tổng vốn hóa ngành, ước tính khoảng 311 tỷ USD theo dữ liệu của CoinGecko. Trong khi đó, stablecoin neo theo Euro mới đạt giá trị khoảng 675 triệu USD, và loại neo theo JPY chỉ khoảng 15 triệu USD – cho thấy sự thống trị tuyệt đối của đồng bạc xanh trong không gian stablecoin.
Để bảo vệ chủ quyền tiền tệ, IMF đề xuất các quốc gia cần có khuôn khổ pháp lý rõ ràng nhằm ngăn việc công nhận tài sản số như một loại tiền hợp pháp. Điều này sẽ hạn chế khả năng stablecoin được dùng thay thế cho đồng nội tệ trong thanh toán hàng ngày – đặc biệt là tại các nước chưa sẵn sàng cho sự chuyển dịch này.
Không chỉ IMF, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cũng từng cảnh báo về rủi ro của stablecoin trong bài phân tích công bố tháng 11. ECB lưu ý rằng sự tăng trưởng mạnh của stablecoin có thể khiến dòng vốn rời khỏi hệ thống ngân hàng truyền thống, làm giảm nguồn vốn quan trọng cho các ngân hàng và khiến thị trường tài chính dễ biến động hơn.
Ở chiều ngược lại, tại Mỹ – nơi stablecoin được xem là công cụ hỗ trợ quá trình số hóa tài chính – một số quan chức lại nhìn thấy lợi ích. Khi Washington thông qua luật stablecoin đầu năm nay, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Kỳ Scott Bessent cho rằng sự bùng nổ nhu cầu stablecoin neo theo USD có thể giúp tăng sức hút đối với trái phiếu chính phủ Mỹ, tạo ra nguồn cầu bổ sung cho nợ công.
