Một đề xuất mới có tên “The Cat” đang làm dậy sóng cộng đồng Bitcoin khi đặt ra khả năng xóa vĩnh viễn Ordinals và NFT đang tồn tại trên mạng lưới này, qua đó khơi lại một trong những cuộc tranh luận gay gắt nhất về ranh giới giữa khả năng mở rộng kỹ thuật và các nguyên tắc cốt lõi của Bitcoin. Theo nội dung đề xuất, “The Cat” hướng tới việc đóng băng, thậm chí loại bỏ khỏi hệ thống hàng triệu UTXO có kích thước rất nhỏ nhưng lại chứa dữ liệu liên quan đến Ordinals và NFT, với lập luận rằng số lượng UTXO này đang tăng lên quá nhanh, khiến blockchain Bitcoin ngày càng phình to và tạo áp lực lớn lên các node, đặc biệt là các node vận hành độc lập với tài nguyên hạn chế.
Những người ủng hộ ý tưởng này cho rằng Ordinals và NFT đã tận dụng cấu trúc UTXO của Bitcoin theo cách mà ban đầu mạng lưới không được thiết kế để phục vụ, biến blockchain thành nơi lưu trữ dữ liệu “ngoài mục đích”, từ hình ảnh, văn bản cho đến các nội dung sưu tầm kỹ thuật số. Họ lo ngại rằng nếu xu hướng này tiếp diễn trong nhiều năm, chi phí vận hành node sẽ tăng mạnh, đẩy Bitcoin xa dần mục tiêu phi tập trung khi chỉ còn các tổ chức lớn mới đủ khả năng duy trì hạ tầng đầy đủ. Trong bối cảnh phí giao dịch trên Bitcoin từng tăng đột biến trong các đợt bùng nổ Ordinals trước đây, nhóm ủng hộ xem việc “dọn dẹp” dữ liệu là giải pháp dài hạn để bảo vệ khả năng hoạt động ổn định của mạng lưới.
Ở chiều ngược lại, phản ứng từ nhiều nhà phát triển Bitcoin Core lại cực kỳ gay gắt. Họ cho rằng việc can thiệp ở cấp độ đồng thuận để đóng băng hay xóa UTXO hợp lệ chẳng khác nào hành vi tịch thu tài sản, đi ngược lại nguyên tắc nền tảng rằng Bitcoin là hệ thống không cần cấp phép và không thể bị thu hồi. Theo lập luận này, một khi cộng đồng chấp nhận tiền lệ xóa bỏ UTXO chỉ vì chúng “không được ưa thích”, thì niềm tin vào tính bất biến của Bitcoin sẽ bị xói mòn nghiêm trọng. Các developer cũng nhấn mạnh rằng cách tiếp cận như “The Cat” thực chất không thể chặn triệt để NFT hay Ordinals, bởi người dùng hoàn toàn có thể tìm ra các phương thức mới để ghi dữ liệu lên chuỗi, trong khi thiệt hại về mặt niềm tin và hình ảnh của Bitcoin có thể là lâu dài.
Tham giaBingX– hôm nay để nhận loạt ưu đãi và trải nghiệm tiêu chuẩn bảo mật hàng đầu.
Cuộc tranh luận này không diễn ra trong chân không mà gắn liền với làn sóng Ordinals bùng nổ từ năm 2023, khi Bitcoin lần đầu tiên chứng kiến một hệ sinh thái NFT sôi động ngay trên mainnet. Từ chỗ bị xem là “thử nghiệm bên lề”, Ordinals đã thu hút hàng loạt nhà phát triển và nhà sưu tầm, đồng thời tạo ra nguồn doanh thu phí đáng kể cho thợ đào trong những giai đoạn phần thưởng khối suy giảm. Chính điều này cũng khiến cộng đồng Bitcoin chia rẽ sâu sắc hơn giữa một bên muốn giữ Bitcoin càng “tối giản” càng tốt và một bên coi việc mở rộng trường hợp sử dụng là con đường giúp mạng lưới tồn tại và phát triển trong dài hạn.
Điều đáng chú ý là ngay cả một số người ủng hộ việc hạn chế Ordinals cũng thừa nhận rủi ro cực lớn nếu xóa nhầm dữ liệu ở cấp đồng thuận. Một sai sót nhỏ trong quá trình triển khai có thể dẫn đến hậu quả không thể đảo ngược, làm mất tài sản hợp lệ của người dùng và gây ra khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng. Trong lịch sử Bitcoin, các thay đổi chạm đến đồng thuận luôn được xem là “vùng cấm”, chỉ được thực hiện khi có sự đồng thuận rất rộng và lợi ích vượt trội so với rủi ro.
